U četvrtak, 7. septembra, u Radio kafeu, u organizaciji Fondacije 021 i Radio 021, održana je tribina pod nazivom „Sa kakvom vodom želimo u EU“, kojoj su prisustvovali i članovi naše stranke, zajedno sa potpredsednikom stranke, dr Bajčetić Ratkom, priznatim stručnjakom u ovoj oblasti. Tribina je organizovana u okviru projekta „Civilno društvo za unapređenje pristupa Srbije Evropskoj uniji“ u saradnji sa Beogradskom otvorenom školom, a uz finansijsku pomoć Kraljevine Švedske.  Na tribini su govorili:

– prof. dr. Srđan Rončević – Departman za hemiju, biohemiju i zaštitu životne sredine PMF-a,

– Brankica Tabak, podsekretar Pokrajinskog sekretarijata za urbanizam i zaštitu životne sredine,

– Radoica Stefanović, rukovodilac Službe razvoja sistema novosadskog JKP „Vodovod“ i

– Ratko Đurđevac, predsednik Ekološkog pokreta Vrbasa.

U uvodnom delu tribine apostrofirani su najveći koncentrisani i rasuti izvori zagađenja voda, kao i najzastupljenije zagađujuće materije, sa posebnim osvrtom na teške metale. Iako je naziv tribine sugerisao pitanje i kvaliteta i kvantiteta površinskih i podzemnih voda, tribina je ipak bila usmerena na kanal Vrbas – Bezdan, koje je u svojih najnizvodnijih 6,5 kilometara definitivno najveća crna tačka životne sredine na evropskom kontinentu.

U nastavku, profesor Rončević pomenuo je i druge vodne crne tačke, kao što su Aleksandrovački kanal, Krivaja, Nadela i Kudoš, ali su se ostali učesnici uglavnom pozicionirali na temu problema zagađenja kanala Vrbas – Bezdan.

Prva faza rešenja odnosi se na izradu niza studija o kvalitetu i kvantitetu otpadnih voda, ali i na kvantitetu i kvalitetu deponovanog toksičnog mulja u koritu kanala.

Profesor Rončević istakao je da je II faza projekta (u kojoj je planirana izgradnja dopunske kanalizacione mreže u naseljima kulske i vrbaške opštine, izgradnja centralnog kolektora i izgradnja centralnog postrojenja za tretman otpadnih voda) u velikoj krizi, pre svega zbog loše dimenzionisanog sistema za tretman voda. U međuvremenu, ne samo što se broj rezidenata ove dve opštine smanjio za preko 10.000, nego su neki veliki zagađivači uradili sopstvene predtretmane otpadnih voda ili povećali kapacitete taložnih polja. Takođe,  industriji opštine Kula (pre svega Eterna i Istra) uglavnom ne radi, sa gotovo beznačajnim izgledima da će ikada i proraditi. Ono što zabrinjava jeste činjenica da radovi stoje već godinu dana, a informacija o nastavku radova ili reprojektovanju je izostala.

Poslednja,  III faza ovog projekta odnosi se na izmuljivanje zamuljene deonice kanala Vrbas – Bezdan, od prevodnice Vrbas do ušća u kanal Bečej – Bogojevo. Rezultati analiza pokazali su da je neophodno izmuljiti i deponovati oko 400.000 m³ mulja.

Problematika ovog kanala, odnosno njegovih 6,5 kilometara jeste od izuzetnog značaja, ali na tribini nije pomenuto izmuljivanje i puna sanacija, odnosno remedijacija dva paralelna kanala (takozvane Delte, odnosno, kanali I-61 i I-64 koji su zamuljeni otpadnim vodama i toksičnim muljem u dužini od 12, odnosno 15 km), kao i kanala (KC-III, zamuljenog organskim muljem u dužini od 5 km), koji otpadne vode dovode do kanala Vrbas – Bezdan, neposredno nizvodno od prevodnice Vrbas.

U nastavku tribine, kada se tema tribine preselila na kanalizacione vode Novog Sada, u razgovor se uključio i Radoica Stefanović iz novosadskog JKP „Vodovod i kanalizacija“. On  je prisutne upoznao sa planovima JKP u oblasti tretiranja otpadnih voda, odnosno, sa potencijalnim lokacijama postrojenja za tretman otpadnih voda Novog Sada. Planirano postrojenje je dimenzionisano tako da sakuplja i tretira otpadne sanitarne i industrijske vode sa teritorije većeg dela grada.

Iako u svetu postoje brojni primeri izgradnje više manjih, jeftinijih i efikasnijih postrojenja za tretman otpadnih voda, umesto jednog centralizovanog, Grad Novi Sad odlučan je da izgradi jedno centralno postrojenje. Ova postrojenja imaju svoje dodatne troškove u vidu dugačkih cevnih sistema velikih prečnika, za transport otpadnih voda na jednu lokaciju. Osim pomenutih troškova, u gustim urbanim sredinama kakav je i Novi Sad, kao veliki problem nameće se i određivanje dobre trase, koja nije prethodno „zauzeta“ drugim podzemnim instalacijama.

Nakon obraćanja svih govornika na tribini, moderator tribine, Gordana Mihailović, pozvala je publiku da se priključi pitanjima i komentarima. Najveći broj pitanja odnosio se na konkretne probleme izgradnje centralnog postrojenja za tretman otpadnih voda opština Vrbas i Kula, ali i na predpristupne fondove EU, nedorečenost, odnosno međusobnu neusklađenost  domaće zakonske regulative.